Римските бањи во Катланово

Велат, во Македонија кај и да копнеш ќе најдеш нешто античко. Но, има и такви работи кои не мора да ги ископаме, кои се наоѓаат на површината, но не ги гледаме и речиси ништо не знаеме за нив. За жал, ние не го цениме она што во нашата татковина го оставиле предците и често кон тоа наследство се однесуваме неодговорно и недоволно го чуваме.

Во близина на Скопје, во катлановско, има две села кои се поврзуваат со родното место на славниот император Јустинијан и неговата мајка. Поточно, Јустинијан е роден во Таурисиум, а неговата мајка е од Бадеријана. До ден-денес овие села ги имаат речиси истите имиња: Таор и Бадар. Во археолошкиот локалитет Таор веќе се пронајдени интересни артефакти кои го докажуваат присуството на Јустинијан,

Таурисиум - Taurisium

Таурисиум - Taurisium

како и постоењето на тврдината со четири кули, опишана од историчарот Прокопиј.

Таурисиум - Taurisium

Од врвот на кулите се простираат четири прекрасни глетки... 

кон Скопската котлина и Шар Планина...

кон Таорската Клисура...

кон некогашното езеро, сега мочуриште - Катлановско блато...

кон Бадар..

Многу веројатно е дека славната Јустинијана Прима, величествениот град кој Јустинијан го изградил по земјотресот 518 година е всушност нашето Скопје, односно, делот од Калето кон северозапад каде што се наоѓа аквадуктот.

Скопскиот аквадукт

Јустинијан сакал да остави траги во своето родно место, но некако ние тие траги како да не сакаме да ги видиме.

Во Катланово се наоѓа една од најпознатите и најлековитите бањи на Балканот. Родум од тука, Јустинијан сигурно многу добро ги познавал лековитите својства и убавината на катлановската вода. И веројатно во негово време, а може и некој пред него, таму направил цел систем од кади исклесани во камен до кои преку канали се доведувала водата. Тие канали и кади сè уште постојат, 

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

на ридот се создадени и седишта (природни или намерно направени),

Катлановска бања

Катлановска бања

Катлановска бања

а има остатоци и од стариот (веројатно римски) пат кој води од Таор до бањите.

Покрај кадите кои се наоѓаат на отворениот рид и кои веројатно служеле за капење на посиромашните, има една многу скришна, засоланата бања која мене ми личи како означена со лавовска глава - која сигурно била бања за императорот и неговата свита.

Засолната во шумичката, но и засоланата во карпа пред која се наоѓа уште еден огромен камен за потскривање,

Катлановска бања

Катлановска бања

таа била наменета за уживање и релаксација. 

( Влезот во бањата воопшто не се гледа - а се наоѓа кај момчето со сината маица.)

Остатоците од стариот пат кои од Таор водат директно тука ми укажуваат дека мора да има некоја поврзаност на големиот император Јустинијан со постоењето на овие многу интересни римски бањи.

 (Овој пат се поврзува со римскиот - камениот).

Замислете си како би изгледало сето ова денес да ја немаше новоизградената бања која ја собира цела вода. Замислете си да течеше водата по ридот како некогаш... каква убавина би било тоа...

Во целата оваа приказна, иако не сакам да критикувам, морам да кажам, ме разочара тоа што овие убавини никој не ги заштитува и никој не се грижи за нив. Денес, првата, најдолната када е полна со отпадоци, втората када служи како рамно место за правење скара, а третата, најубавата, скриената - за капење со сапунче на сиромашните мештани.

Ако сами не се грижиме за наследството, ако сами не го почитуваме и чуваме, сигурно нема да дојде некој од страна да го стори тоа за нас.

Во нашата прекрасна Македонија, ние сме тие што треба да го цениме она што го имаме, да се гордееме со него, а потоа да им го покажуваме и на сите останати...